Năm Khổ Trong Tám Khổ

TG: Sư Giác Hạnh

(1)
Sinh Khổ

Đến khi nghiệp duyên đúng kỳ,
Thai nhi hướng tâm ra đi tìm đường.
Vào trong bụng mẹ hằng thương,
Nằm co trong ấy đoạn trường dài lâu.
Suốt hơn chín tháng hang sâu,
Bao nhiêu khổ sở phủ đầu khắp chân.
Khi mẹ ăn uống nuôi thân,
Không may vật nóng thai trong khổ hình.
Thức ăn lạnh, thiếu dưỡng dinh,
Thai nhi đau khổ tâm hình ngày đêm.
Đến ngày sinh sản kề bên,
Thân mẹ đau đớn hình em khác nào.
Hôm ấy lọt ra khỏi bào,
Khiến mẹ tê tái xiết bao đau lòng.
Thai nhi sắc thái đỏ ong,
Lọt ra cửa mẹ khó khăn vô cùng.
Vừa lọt lòng, khóc la hung,
Bởi vì đáu đớn mỗi từng ngày qua.
Thế nhưng thân quyến hoan ca,
Mỉm cười vui nhộn con ta ra đời.
Tuy nhiên Như Lai dạy rồi,
Có sinh ắt khổ cuộc đời mình đang.
Ở trên phân tích rõ ràng,
Thai nhi trong bụng bị tràng khổ đau.
Cho nên Thế Tôn dạy sâu,
Trong Kinh Tứ Đế ngỏ hầu hiểu ra.
Có sinh ắt có khổ mà,
Đây là nỗi khổ của Cha dạy người.
Một trong tám khổ cuộc đời,
Có sinh ắt khổ khó rời được đâu.
Khuyên người con Phật tu mau,
Giác ngộ giải thoát gạt sau khổ này.
Không sinh làm sao khổ dày.
Lạc an miên viễn một ngày không xa.

(2)
Lão Khổ
Chữ lão nghĩa nó là sao?
Già nua lão hoá chúng tao biết rồi.
Khi già tay chân rụng rời,
Đi nhanh chẳng được đứng ngồi khổ thân.
Mắt mờ, tai điếc, da nhăn,
Răng long, tóc bạc, trán nhăn sóng chùn.
Khó ăn vật cứng vô cùng,
Ruột gan lão hoá từng vùng trong thân.
Mắt sâu, má cọp, lưng còng,
Khiến người trên phố chẳng mong thấy mình.
Xương sống, xương cổ thay hình,
Thoái hoá đau đớn thật tình khổ đau.
Tính khí hay chướng càu nhàu,
Khiến chàng trai trẻ gạt sau lưng người.
Bởi vì không còn hợp thời,
Với lớp trai gái sinh đời hiện nay.
Cho nên lão hoá khổ thay,
Chính mình phải chịu những ngày lão niên.
Ngay cả cháu chắt thân hiền,
Lắm lúc cũng thoát xa miền người đang.
Già nua thật khổ vô vàng!
Vậy nên nhanh chóng tu trang cho mình.
Đến khi giác ngộ lý tình,
Chân lý Ngài dạy hỷ mình thực thi.
Nhanh tay lẹ mắt hành đi,
Niết-bàn an hưởng còn chi lão này.
Chúng ta cố gắng vui say,
Hành thâm lời dạy Như Lai trao đời.
Đến đây lão đâu theo người,
Khổ não vắng bóng cuộc đời lạc an.

(3)
Bệnh Khổ
Thứ ba là bệnh khổ thân,
Rất nhiều căn bệnh trong trần tha mang.
Tuỳ theo nghiệp chướng của chàng,
Người thì ung loét, kẻ đang nhức đầu.
Lắm người mắc bệnh trọng sâu,
Ung thư bao tử, kẻ đau tim hồng.
Người thì cuốn phổi sưng phồng,
Kẻ viêm phế quản đau lòng ngày đêm.
Thật sự nhiều căn bệnh đen,[1]
Khiến cho dân chúng la rên tràn đầy.
Có người tâm thần tỉnh say,
Ngủ không yên giấc tâm hay quấy rầy.
Bất hạnh thay! những người này,
Nếu không tiền chữa khó ngày thoát thân.
Cho nên bệnh đến khổ tâm,
Khiến cho dân chúng khó tầm lạc an.
Như Lai dạy ta pháp vàng,
Gắng tu thoát chốn vực hàng khổ đau .
Người ơi cố gắng tu mau,
Để mà gạt gánh khổ đau thân này.
Giác ngộ giải thoát vụt bay,
Thân này không tái khổ dày còn đâu.
Như thế an hưởng lạc sâu,
Bệnh thân biến mất vượt tàu tan thương.
Dõng mãnh, tinh tấn, tu tường,
Rồi đây sẽ thoát bệnh vương đâu còn.

(4)
Tử Khổ
Sự chết chấm dứt cuộc đời,
Khiến người đang bị hụt hơi ra vào.
Tâm hồn hoảng hốt động giao,
Thương con nhớ vợ dạt dào trong tâm.
Kinh hãi sẽ rời người thân,
Cho nên nỗi khổ lớn dần trong tim.
Bỏ con vợ, đi một mình,
Khiến người quạnh vắng thật tình hiện đang.
Nét mặt kinh hãi bàng hoàng,
Tâm không an tịnh cảnh sang khó tầm.
Sau khi nhắm mắt từ trần,
Vợ con thân quyến khóc dầm ngày đêm.
Cái chết thật đáng ưu phiền,
Khiến người ấy khổ lây thêm thân bằng.
Nói đến cái chết rất căng,
Khiến người không pháp tổn tâm mãi hoài.
Khó được tâm vui an bài,
Đón nhận cái chất như ngài tu cao.
Hãy nên tinh tấn tu sao,
Chuẩn bị cái chết ập vào thăm ta.
Như thế đâu có khổ mà,
Tâm thường hoan hỷ khi ta lâm màn.
Giáo điển Thế Tôn cao sang,
Giúp cho nhân loại thoát hàng luỵ bi.
Cho nên chúng ta hằng ghi,
Tu tập lời dạy cao phi của Ngài.
Đến khi giác ngộ lý này,
Niết-bàn đã đạt chết này còn đâu.

(5)
Cầu Bất Đắc Khổ
Nói đến mong thật là nhiều,
Bút không tả hết những điều ta mong.
Mong sao ta có tim hồng,
Thông minh tuấn tú đẹp dòng ta đang.
Mong sao xây được lầu sang,
Con ngoan vợ quý mỹ trang so đời.
Nguyện mong những điều tuyệt vời,
Lầu son gác tía sống đời sướng sung.
Mong con vợ mãi trung dung,
Ăn ngon mặc đẹp, tiền rừng bạc kho.
Mong nhẫn vàng lớn, nhỏ, to,
Kim cương, ngọc bích đầy kho của mình.
Mong chiếc váy đẹp lung linh,
Veston bóng nhoáng trượt mình ruồi bu.
Mong giường cao rộng thiên thu,
Mong chiếc tủ kiến trong khu thượng lầu.
Mong chú rể quý thâm sâu,
Mong cô dâu hiếu nhiệm mầu biết bao.
Mong cháu nội là anh hào,
Cháu ngoại cũng thế xiết bao vui mừng.
Nói đến mong thật không cùng,
Mong hoài mong mãi như rừng dây leo.
Thế nhưng sự thực hiểm nghèo,
Không bao giờ đáp người theo tâm này.
Từ đó mộng ước tan bay,
Khiến người mong muốn khổ ngày cực đêm.
Tâm tha đau khổ liên miên,
Chính vì không đạt được miền người mong.
Mong mà không được khổ lòng,
Ngày đêm lao lực khó mong thoát mình.
Làm sao cuộc sống hạnh vinh,
Chỉ tu theo pháp Cha mình dạy thôi,
Chân lý Ngài dạy tuyệt vời,
Ráng tu sẽ đắc đánh rơi mong này.
Như thế khổ đâu có xoay,
Khiến ta tự tại cả ngày lẫn đêm.
Người ơi cố gắng tinh chuyên,
Hành sâu lời dạy thâm uyên của Ngài.
Đến đây ta sẽ an bài,
Tâm mong đã gạt khổ dài còn đâu.
Chúng ta tinh tấn tu mau,
Để mà vượt ải khổ đau luân hồi.
Xứng danh con Phật được rồi,
Theo chân Cha quý nối đời vị lai.
[1] Những căn bệnh hiểm nghèo.